بررسی میزان گرد و غبار سیمان در گروه‏های شغلی مختلف در یک کارخانه سیمان در خراسان جنوبی در سال ۱۳۸۸

زمینه و هدف: سیمان پودری نرم و سبز رنگ است و ترکیبات آن شامل سیلیکات کلسیم هیدراته، اکسیدهای آلومینیم و مننیزیم، سولفات کلسیم و خاک رس می‏باشد. تماس با گرد و غبار سیمان از عوامل تاثیرگذار بر سلامت افراد شاغل در این صنعت می‏باشد که می‏تواند باعث ایجاد مشکلات تنفسی و حساسیت‏های مختلف شود و با توجه به اهمیت سلامت نیروی کار، این مطالعه با هدف ارزیابی میزان گرد و غبار در هوای تنفسی و همچنین تعیین درصد سیلیس مواد، در یک کارخانه در خراسان جنوبی انجام گرفت. روش کار: در این مطالعه توصیفی، با روش نمونه‏برداری فردی به روش استاندارد niosh 7500، میزان گرد و غبار در گروه‏های شغلی مختلف تعیین گردید. تعداد 148 نمونه فردی از ناحیه تنفسی کارگران در قسمت‏های مختلف کارخانه گرفته شد و برای تعیین میزان سیلیس موجود در مواد اولیه سیمان، کلینکر و پودر سیمان از روش فلورسانس اشعه ایکس استفاده گردید. اطلاعات به‏دست آمده با نرم‏افزار spss و آمار توصیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته‏ها: میزان تراکم گرد و غبار قابل استنشاق از 25/0 ± 35/0 میلی‏گرم بر متر مکعب در بخش مدیریت و اداری، تا 7/12± 8/30 میلی‏گرم بر متر مکعب در بخش سنگ‏شکن، متغیر بود. میزان گرد و غبار قابل تنفس و قابل استنشاق در همه قسمت‏های کارخانه، به‏جز مدیریت و اداری، بالاتر از حد مجاز بود. درصد سیلیس در سیمان و کلینکر سیمان 22 درصد و در خوراک کوره 15 درصد تعییین گردید. نتیجه‏گیری: غلظت ذرات گرد و غبار قابل تنفس و قابل استنشاق بالاتر از حد مجاز توصیه‏شده کمیته فنی بهداشت حرفه‏ای وزارت بهداشت است. و همه گروه‏های شغلی عملیاتی در این کارخانه در معرض گرد و غبار بیش از حد مجاز هستند.